تاکنون پیش آمدهاست که در حال قدم زدن در فضایی مانند: خانه، ویلا، آپارتمان، فروشگاه، پارکینگ و... باشید و به این فکر کنید که این بنا، (این ساختمان) که در آن حضور دارید، چه مراحلی را طی کردهاست و به این مکان امن و ایمن تبدیل شدهاست؟
ساختمان هم مانند هر چیز دیگری برای آمادهشدن، مراحلی را طی میکند. در ابتدا فقط یک زمین ساده است و هزار طرح و ایده بدون شناخت؛ که با گذشت زمان و طی کردن مراحل طراحی معماری (فاز صفر، فاز یک، فاز دو و فاز سه) به فضایی امن با عملکردی مشخص تبدیل میشود.
ما در این مقاله کنار شما هستیم تا قدم به قدم مراحل کامل ساختمان سازی و طراحی معماری را به زبان ساده شرح دهیم!
با ماه همـراه باشید.
♦ فاز صفر، مطالعات معماری
تصویر یک (فاز صفر، مطالعات معماری)
مرحله فاز صفر معماری، مرحله شناخت و مطالعات اولیه است. یعنی در این مرحله باید پروژه را تعریف کنید، برنامه فیزیکی پروژه را که شامل تمام فضاها و اندازههایی است که به طور تقریبی از طرح میخواهید را بنویسید. نمونههای مشابه داخلی و خارجی را بررسی کنید. اطلاعات کافی درباره منطقه، اقلیم، شرایط زمین، ویژگیهای خاک، همسایگیها، چهارچوبها و استانداردهای منطقه و... در سایت را به دست آورید. به زبان ساده میتوان گفت: "سایت موجود را تحلیل کنید!"
در ادامه مطالعات اولیه در این مرحله، باید پروژه را از نظر فنی و اقتصادی بررسی کنید. بهطور تقریبی باید سازه مناسب طرح، تاسیسات، زمانبندی و برآورد کلی مالی طرح را محاسبه کنید؛ به زبان ساده تر پروژه را به طور کلی تا انتهای کار مدیریت کنید.
در آخر، اطلاعاتی که از پروژه کسب کردهاید را مطالعه کنید و مذاکرات لازم ابتدای کار را با کارفرما انجام دهید تا بتوانید وارد فاز بعدی طراحی معماری شوید!
حتما بخوانید: همه چیز درباره طراحی نمای ساختمان
♦ فاز یک، ترسیم نقشههای ابتدایی
تصویر دو (فاز یک، ترسیم نقشههای ابتدایی)
پس از عبور از فاز صفر ساختمان سازی، وارد فاز یک (اجرای مطالعات معماری) میشوید!
در این مرحله تمامی مطالعاتی که در فاز صفر انجام دادید و برنامه فیزیکی که نوشتید را وارد مرحله فاز یک کنید.
تمام نقشههای لازم را باید بهطور دقیق ترسیم کنید. این نقشهها شامل: کلیه پلانها، مقاطع، نماها و... ساختمان است که ویژگیهای ساختمان، روابط فضاها و.. را نشان میدهد. به کمک این نقشهها میتوانید ویژگی طراحی مدنظرتان را برای کارفرما توضیح دهید و به تبادل نظر با او بپردازید و در ادامه تغییرات لازم را بررسی و اعمال کنید.
در این مرحله نیازی نیست نقشهها از نظر فنی کامل باشند، بلکه باید دقت خود را بالا ببرید تا تمامی اشکالات موجود را با توجه به نیازهای کارفرما، استانداردها و ضوابط موجود برطرف کنید؛ زیرا اگر در مراحل بعدی ایراداتی گرفته شود، هزینهبار است!
در آخر، این مرحله فضایی است، برای بررسی ایرادات و شنیدن نظرها؛ زیرا بین دو مرحله مطالعات (فاز صفر) و ترسیمات نهایی (فاز دو) قرار دارد. سعی کنید تا میتوانید از این مرحله استفاده کرده و جلسات متوالی با کارفرما داشته باشید تا به یک نتیجه درست در چهارچوب استانداردها برسید!
حتما بخوانید: معرفی 7 شاهکار معماری جهان
♦ فاز دو، نهایی شدن نقشهها
تصویر سه (فاز دو، بررسی نقشهها توسط مهندسهای مربوط)
پس از بررسیهای لازم در فاز یک معماری، وارد مرحله بعدی ساختمان سازی میشوید!
از آنجایی که نقشههایی که در فاز یک ساختمان سازی تهیه کردید، دقت لازم را ندارند و نمیتوان آنها را نقشههای فنی دانست، در این مرحله باید بدون آنکه ماهیت نقشهها تغییر کنند، با دقت بالاتری آنها را برای نوع فونداسیون، ابعاد ستونها، مسیر لولهها، مصالح کف، جنس دیوارها، محل نورپردازیها و تمام جزئیات مطابق با ضوابط ملی ساختمان ترسیم کنید. در واقع علاوه بر نقشهها با مقیاسهای 1/100 و 1/50 باید نقشههایی دقیقتر با مقیاسهای 1/25، 1/10 و.. نیز اضافه کنید.
حتما بخوانید: معرفی 5 معمار برتر جهان
به طور دقیقتر، نقشههای فاز دو شامل:
- نقشههای فاز دو معماری: مشخصات مصالح و جزئیات اجرایی
- نقشههای فاز دو سازه: مشخصات تیرها، ستونها، فونداسیون و پوشش سقف
- نقشههای فاز دو تاسیسات مکانیکی: سیستمهای گرمایش و سرمایش، دفع فاضلاب و سیستم آبرسانی
- نقشههای فاز دو تاسیسات الکتریکی: سیستم کلید و پریز، تلفن و برق ساختمان
تمامی نقشهها باید توسط مهندسین متخصص (معمار، مهندس برق، مهندس مکانیک و مهندسین سازه) بررسی شدهباشند تا هماهنگیهای لازم بین نقشهها بدون هیچ گونه ایرادی وجود داشته باشد.
و در آخر، این فاز، مرحله نهایی و حیاتی یك ساختمان است زیرا تمامی نقشههای اجرایی، مطابق با ضوابط و استانداردهای موجود بررسی و برای ساخت ساختمان نهایی شدهاست.
حتما بخوانید: همه چیز درباره معماری مدرن + تاریخچه
♦ فاز سوم، اجرای نقشهها
تمامی نقشههایی كه در مرحله قبلی (فاز دو) نهایی کردهاید را برای اجرای ساختمان به پیمانکار ارائه دهید!
حتما بخوانید: بهترین بناهای معماری جهان
تصویر یک (فاز سوم، اجرای ساختمان)
مراحل عملیات ساختوساز به شرح زیر است:
- اجرای سازه ساختمان
- گرفتن پروانه ساخت
- گودبرداری
- مقاومسازی
- پیاده کردن پیها و مگر
- آرماتوربندی فونداسیون
- قالب بندی فونداسیون
- بتنریزی
- ساخت و اجرای اسکلت فلزی
- ساخت و اجرای اسکلت بتنی
- اجرای سقف
- دیوار چینی
- اجرای تاسیسات و خدمات ساختمان
- نصب هواکش، دودکش و سیستم فاضلاب
- لولهکشی گاز
- لولهکشی فاضلاب
- لولهکشی برق و سیمکشی
- اجرای تاسیسات و آتشنشانی
- اجرای آهن کشی جای آسانسور
- کفسازی طبقات
- نصب چهارچوب در و پنجره
- گچکاری و سیمانکاری
- جزئیات و طراحی معماری داخلی
- کاشی و سرامیک
- اجرای نمای ساختمان
- نازککاری
- نصب آسانسور
- نصب کابینت آشپزخانه
- نصب تجهیزات بهداشتی سرویس و حمام
- نصب تمام درهای ساختمان
- نقاشی ساختمان
حتما بخوانید: جدیدترین و جذاب ترین تکنولوژی های معماری 2020
سخن پایانی
در این مقاله به طور خیلی خلاصه به زبان ساده، مراحل طراحی معماری در ساختمان سازی را توضیح دادهایم. این مراحل فقط شامل یک پروژه کوچک با یک عملکرد خاص نیست؛ بلکه برای تمامی پروژهها با هر متراژ و عملکردی باید اجرا شود تا ساختمان به بهترین شکل خود با برنامهریزی دقیق ساخته شود.
گاهی ممکن است برحسب تجربههایی که به دست آوردید مراحل را با یکدیگر طی کنید!
حتما بخوانید: بهترین پروژه های ساختمانی جهان + تصاویر