امروزه در بسیاری از ساختمان‌ها شاهد استفاده از سنگ تراوتن به عنوان نما هستیم. نمای ساختمان سنگ تراورتن بسیار زیبا بوده و استفاده از آن مزیت‌های بی‌شماری دارد. در این بخش از سایت بساز و بچین به صفر تا صد نمای ساختمان سنگ تراورتن پرداخته‌ایم تا با آن بیشتر آشنا شوید.
تراورتن چیست؟
تراورتن (Travertine) نوعی سنگ به جا مانده از رسوبات چشمه‌های آب گرم است. تراورتن بافتی متخلخل داشته که جزو سنگ‌های رسوبی و تزئینی محسوب می‌شود. گازهای آب گرم حفرات موجود در سنگ را پر کرده‌اند. عناصر موجود در آب گرم هرچقدر کمتر باشند، رنگ سنگ تراورتن روشن‌تر خواهد بود. سنگ تراورتن یکی از پر فروش‌ترین سنگ‌ها در میان انواع سنگ‌های طبیعی شناخته شده است.
تراورتن هنگامی که در معرض تغییر دمای شدید قرار می‌گیرد به دلیل کانی‌های موجود در آن رگه و رنگ‌های متنوعی به خود می‌گیرد. سنگ‌های تراورتن سهولت بالایی در برش و شکل دادن داشته که در برابر فشار و گرما مقاوم هستند. حفره‌های وجود در سنگ تراورتن باعث می‌شوند هنگام استفاده از ملات به عنوان ماده چسبنده، ملات‌ها درون آن نفوذ کرده که چسبندگی بالایی پیدا می‌کنند.
سنگ‌های تراورتن ممکن است برش موج‌دار (vein cut) داشته باشند که در این حالت سنگ به صورت عمودی برش داده می‌شود که منجر به باقی ماندن رگه و موج‌ها به همان صورت اول خواهد شد. اگر برش در جهت رگه‌ها انجام شود، سنگ برش بی موج (cross cut) خواهد داشت. سنگ‌های تراورتن با برش بی موج طرفداران بیشتری داشته و استفاده از آن متداول‌تر است. سنگ‌های تراورتن از هر نوعی که باشند در نمای ساختمان کاربردهای زیادی دارند.
علت ساخت نمای ساختمان با سنگ تراورتن
چرا از سنگ تراورتن به عنوان سنگ نما استفاده می‌شود؟
علت استفاده از تراورتن به عنوان سنگ نمای ساختمان متخلخل بودن آن است. سنگ تراورتن تخلخل بالایی داشته و چسبندگی خوبی دارد و وزن آن در مقایسه با بسیاری از سنگ‌ها کم است. تراورتن با شرایط آب وهوایی مختلف سازگار بوده و در برابر نور خورشید به سرعت تغییر رنگ نمی‌دهد بنابراین مناسب نمای ساختمان هستند. در معماری مدرن به صورت گسترده از سنگ تراورتن استفاده می‌شود. تراورتن‌ها را نه تنها در نمای ساختمان‌های مختلف بلکه در سنگ کردن دیوارهای داخلی ساختمان مانند لابی، کفپوش و ... می‌توان استفاده کرد.
سختمان‌هایی با نمای مدرن یا کلاسیک مانند نمای رومی و ... را می‌توان با تراورتن نما داد. از آنجایی که تراروتن زیبایی و ظرافت منحصر به فردی دارد عموما از آن در ساختمان های لوکس استفاده می‌شود تا جلوه بیشتری به وجود آورد به همین دلیل در ساختمانی با شکوه و مناطق بالای شهر به وفور شاهد استفاه از چنین سنگی هستیم.
یکی از معروف‌ترین استفاده‌ها از سنگ تراورتن در ایتالیا در تماشخانه کولوسئوم است که بزرگ‌ترین جاذبه گردشگری شهر رم به شمار می‌آید. بنای تاریخی کولوسئوم در قرن اول میلادی ساخته شده که از نظر معماری شاهکاری بی نظیر است و در ساخت نمای آن از سنگ تراورتن استفاده شده است. برج ویلیس در شیکاگو (یکی از بلندترین ساختمان‌های جهان و از نمادهای شهر شیکاگو)، مرکز گتی در لس آنجلس (یکی از معروف‌ترین مراکز فرهنگی و هنری دنیا) و ... نمونه‌های دیگری هستند که در نمای آن‌ها شاهد استفاده از سنگ تراورتن هستیم.
کاربردهای دیگر استفاده از سنگ تراورتن در ساختمان‌ها عبارتند از:
- مصنوعات و تزئینات سنگی
- سرویس بهداشتی
- سنگ بغل پله
- روکش شومینه
- روکش استخر
- قرنیز دیواری
- روکش پله
- دیوار حیاط
- کفپوش
- کانتر
بخوانید:
- سردر نما رومی، شکوه ساختمان را از ابتدا نشان دهید
- نمای سنگ و اجر چیست؟ مدل های جدید نما سنگ و آجر 2023
مزایای نمای ساختمان سنگ تراورتن
مزیت‌های استفاده از سنگ تراورتن در نمای ساختمان عباتند از:
- گرما را جذب نمی‌کند درنتیجه سطح آن همیشه خنک است بنابراین برای استفاده در مناطق گرم مناسب است
- حفره‌ها و منافذ موجود در آن چسبندگی ملات سیمان به سنگ را بیشتر کرده در نتیجه مانع از سقوط سنگ می‌شود
- در برابر اشعه خورشید مقاوم است و تنها با یک شستشوی سطحی ظاهر آن تمیز می‌شود
- لایه بندی سنگ تراورتن به شکل افقی و با شیب کم بوده که استخراج آن آسان است
- منافذ موجود در سنگ مقاومت آن را در برابر انقباض و انبساط بالا می‌برند
- رنگ آن ثابت است و به مرور زمان کمرنگ نمی‌شود
- درز و شکاف موجود در سنگ بسیار کم است
- قابلیت برشکاری و صیقل‌کاری بالایی دارد
- به دلیل تخلخل زیاد سطح صیقلی ندارد
- عایق صوت و حرارت است.
معایب نمای ساختمان سنگ تراورتن
تراورتن‌ها علی رغم زیبایی ظاهری و کاربرد گسترده معایبی هم دارند. از معایب نصب سنگ تراورتن به عنوان سنگ نما می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم یکنواخت بودن رنگ و طرح: شاید تنوع رنگی و زرح‌های موجود در سنگ‌های تراورتن جذاب و زیبا باشد اما هنگامی که قرار است در کنار یکدیگر نمای ساختمان را شکل دهند می‌بایست مناسب‌ترین رنگ‌ها و طرح‌های همسان را با هم جفت کرد که کمی سخت است.
- عدم مقاومت بسیار بالا در سرما: در مناطقی که بارندگی زیاد است و به طور ناگهانی هوا سرد می‌شود استفاده از سنگ‌های تراورتن توصیه نمی‌شود زیرا در صورت خیس بودن و رسیدن به دمای انجماد ممکن است خرد شوند.
- جذب نسبتا بالای آب: به دلیل وجود حفره ممکن است آب در آن جمع شده و به مرور زمان باعث تیره شدن سنگ شود.
با وجود اینکه تعدادی معایب برای سنگ تراورتن وجود دارد مزیت‌ها در برابر آن بی‌شمار هستند از این رو بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند در نمای ساختمان از چنین سنگی استفاده کنند.
انواع سنگ تراورتن
معادن مختلفی در دنیا برای استخراج سنگ تراورتن وجود دارند که معروف‌ترین آن‌ها در ایران عبارتند از:
- سنگ تراورتن حاجی آباد: سنگ تراروتن حاجی آباد نسبت به سایر تراورتن‌ها تخلخل کمتری داشته در نتیجه مقاومت فشاری بالاتری دارد. تراروتن حاجی آباد در رنگ‌های کرم روشن تا شکلاتی موجود است.
- سنگ تراورتن عباس آباد: سنگ‌های تراورتن عباس آباد جزو پر مصرف‌ترین سنگ‌های ساختمانی هستند که رنگ سفید دارند. بیشترین نمای ساختمان‌ها با استفاده از تراورتن عباس آباد ساخته شده‌اند.
- سنگ تراورتن آتشکوه: تراورتن آتشکوه با نام‌های شهاب سنگ، سفید محلات و امداد شناخته می‌شود که تم سفید رنگ داشته و در آن موج‌های زیبا و رگه‌های سیاه و صورتی دیده می‌شود.
بخوانید:
- نمای کرتین وال چیست؟ کاربردها و ویژگی‌های متمایزش را بشناسید
- نمای آجری مدرن و داستان‌های متریالی که هیج‌وقت قدیمی نمی‌شود!
- معرفی انواع سنگ نما با عکس، برای ویلادارها و آپارتمان‌سازها
کلام آخر
نمای ساختمان با سنگ تراورتن به قدری زیباست که نه تنها در گذشته‌های دور از آن استفاده می‌شده است بلکه هر روز بر تعداد متقاضیان آن افزوده می‌شود به همین دلیل است در مکان‌های مختلف شاهد استفاده از چنین سنگی در نمای ساختمان‌های مختلف مسکونی، اداری، تجاری و ... هستیم.
