یکی از چیزهایی که هم شهرداری و هم ساکنین یک شهر به آن اهمیت می‌دهند نمای ساختمان‌ها می‌باشد. در واقع شاید بارزترین تفاوت یک محله لوکس با یک محله معمولی، وجود نماهای زیبا و درخور توجه باشد. البته صرفا زیبایی یک نما مهم نیست، بلکه قطعات الحاقی نمای ساختمان باید کاملا مقاوم و محکم باشند تا ضمن کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری، جان و مال سایر افراد را بر اثر ریزش خود به خطر نیندازند. پیچ و رولپلاک نما ساختمان یکی از بهترین کارهایی است می‌توان برای محکم سازی سنگ نما ساختمان و جلوگیری از ریزش آن انجام داد.
پیچ و رولپلاک نمای ساختمان چیست؟
اگر روزی دیدید که افرادی با طناب از یک ساختمان آویزان هستند و رو به دیوار در حال انجام کاری می‌باشند نگران نشوید! آن‌ها نه کماندواند نه نینجا کار. بلکه آن‌ها در حال پیچ و رولپلاک نمای ساختمان مورد نظر می‌باشند. انواع رولپلاک نما برای اتصال نما به سازه‌های زیرین وجود دارند تا مجریان طرح بتوانند بهترین و مناسب‌ترین نمونه‌ها را با توجه به نوع مصالح انتخاب نمایند. در واقع رولپلاک زیرساخت پیوند ساکن، بین دیوار بیرونی باربر و روکش نما است. بنابراین استفاده از پیچ یا رولپلاک نامناسب اثرات منفی و ناخواسته‌ی زیادی را برای شما به ارمغان می‌آورد.
رولپلاک یک نمونه بست می‌باشد. بست در اصطلاح لغوی به معنای پناهگاه است. لذا رولپلاک را می‌توان پناهگاه پیچ دانست که در درون دیوار مستقر می‌گردد. معمولا این قطعات پلاستیکی، مخروطی شکل و دارای شیار هستند. اکثراً برای اسکوپ کردن نمای ساختمان از پیچ‌های گالوانیزه استفاده می‌شود، چرا که این پیچ‌ها کیفیت بالاتری دارند و در مقابل خوردگی مقاوم‌اند.
پیچ و رولپلاک نمای ساختمان چیست؟
اسکوپ کردن به چه معناست؟
سنگ‌های موجود در تراز قائم یک نما با کمک فرایند اسکوپ کردن نسبت به سقوط و یا زلزله مقاوم می‌شوند. فرایند مورد نظر این اطمینان را به افراد می‌دهد که در صورت اعمال بار اضافی، سنگ‌ها به سمت بیرون پرتاب نخواهند شد، مخصوصا در برج‌ها و ساختمان چند طبقه بزرگ. از روش‌های مختلفی برای اسکوپ سنگ نما می‌توان استفاده کرد که یکی از بهترین و موثرترین روش‌ها استفاده از پیچ و رولپلاک نما می‌باشد. ضمن این که روش مذکور برای اغلب نماها قابل استفاده است.
پیچ و رولپلاک نما چه تاثیری بر ظاهر ساختمان خواهد گذاشت؟
در این روش فقط مقطع پیچ‌ها قابل مشاهده هستند که در اغلب نماهای شلوغ چندان قابل رؤیت نمی‌باشند. اما در برخی نماهای ساده و رنگ روشن از فاصله‌ی نزدیک یعنی 5 متری و کمتر می‌توان پیچ‌ها را تشخیص داد.
خطر سقوط سنگ نما در چه ساختمان‌هایی بیشتر است؟
خطر سقوط نما در کلیه‌ی ساختمان‌ها وجود دارد. مخصوصا این روزها که متأسفانه برخی از پیمانکاران، بنّاها و حتی کارگران در کار خود سهل انگاری می‌کنند و یا از مصالحی با کیفیت پایین بهره می‌برند. به هر حال این احتمال برای برخی از ساختمان‌ها به مراتب بیشتر از سایرین است. به طور مثال ساختمان‌های فرسوده‌ای که سالیان سال در معرض تابش خورشید، بارش باران و به طور کلی سرد و گرم زندگی بوده‌اند. معمولا انبساط و انقباض ملات موجود در دیوارها، روی نما نیز تأثیر می‌گذارد. همچنین زمانی که ساختمان در معرض یک آسیب شدید بوده می‌توان از پیچ و رولپلاک نما استفاده کرد. آسیب شدید مانند:
-
زمانی که یک ساختمان تحت تأثیر زلزله بوده اما فرو نریخته
-
یا زمانی که فقط بخش‌هایی از یک ساختمان یا دیوار، مورد بازسازی قرار گرفته.
خطر سقوط سنگ نما در چه فصل‌هایی بیشتر است؟
ریزش نمای ساختمان در فصول سرد سال یعنی پاییز و زمستان بیشتر می‌باشد. در این فصل‌ها هوا به شدت سرد است در حالی که تابش نیمروزی آفتاب می‌تواند دمای مصالح را بالا ببرد (گرم و سرد- انقباض و انبساط). باد و باران هم در ریزش نمای ساختمان‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کنند. همچنین دیوارهای نم کشیده به شدت مستعد ریزش و تخریب هستند. لذا بهتر است که عابرین پیاده در روزهای بارانی با فاصله‌ای مطمئن از کنار این دیوارها عبور نمایند.
تعویض نمای ساختمان‌ها
یکی از مهم‌ترین قسمت‌هایی که آماج بازسازی ساختمان قرار می‌گیرد، نما می‌باشد. ممکن است که طی بازسازی نمای ساختمان خود تصمیم بگیرید که فقط از پیچ و رولپلاک نما برای جلوگیری از ریزش آن‌ها استفاده کنید. این در حالی است که برخی از افراد تصمیم بر نوسازی نما دارند. به طور مثال ممکن است که یک ساختمان آجرنما باشد و بخواهید از سرامیک یا سنگ استفاده کنید. توصیه می‌شود که از همان ابتدا نسبت به مقاوم سازی و پیچ کردن سنگ نمای ساختمان اقدام کنید. چرا که حتی اگر از بهترین مصالح هم بهره ببرید به مرور زمان نمای ساختمان فرسوده و دچار ریزش خواهد شد.
برخی از مهم‌ترین دلایلی که باعث تخریب نما می‌شوند؟
دلایل متعددی در فرسایش و تخریب نماها دخالت دارند اما مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان به این ترتیب دانست:
-
شرایط جوی یا آب و هوایی و انبساط و انقباض ناشی از آن
-
حوادث محیطی از جمله زلزله یا آتش‌سوزی
-
ریختن سیمان خشکه
-
دوغاب و بتونه نامناسب
-
گرد و غبار یا خاک در بخش پشتی نما
-
انتخاب مصالح متریال‌های نامناسب و بی کیفیت برای نما
-
سنگ کاری یا نما در هوای سرد (سردی بیش از حد هوا باعث یخ زدگی آب ملات می‌شود. در نتیجه زمانی که هوا گرم و یخ آب باز می‌گردد ملات تحمل بار نما را نخواهد داشت.)
-
تعمیرات همسایگان (متأسفانه به دلیل ساختار نامناسب خانه‌ها ساخت و ساز ساختمان‌های مجاور می‌تواند آسیب پذیری نمای خانه شما را بالا ببرد.)
-
عوامل انسانی همچون احداث دریچه هوا یا دودکش‌های از پیش برنامه ریزی نشده
استفاده از پیچ و رولپلاک نما کاملا مورد تایید استانداردهای سازمان‌ها و مقامات ساختمان سازی است به شرطی که توسط افراد آموزش دیده انجام شود.
راپل کار برای اسکوپ نما
طول عمر ملاتها چقدر است؟
تا اینجا بارها و بارها اشاره کردیم که ملاتها در درازمدت کارایی خود را از دست می‌دهند. از همین رو ممکن است این پرسش مطرح شود که عمر مفید ملاتها چقدر می‌باشد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که عمر مفید ملاتهایی که در روش سنتی پشت سنگ‌ها جا خوش می‌کنند، چیزی حدود 15 تا 20 سال است.
انواع پیچ و رولپلاک برای نمای ساختمان‌ها
طبقه بندی پیچ‌ها و رولپلاکها بر پایه جنس و شکل آن‌ها می‌باشد. پیچ‌ها غالبا در 4 نوع زیر ساخته می‌شوند:
-
آهنی
-
آلومینیومی
-
مسی
-
گالوانیزه
رولپلاکها نیز می‌توانند از متریال‌های زیر ساخته شوند:
-
فیبری
-
پلاستیکی
-
استیل
-
چوبی
-
مسی
-
آلومینیومی
-
برنجی
البته رولپلاکها به لحاظ ساختار نیز دارای تنوع زیادی هستند:
-
ساده
-
لبه‌دار
-
شاخک‌دار
-
خاردار
-
پرچ یا مولتی پلاگ
-
رولپلاک پروانه‌ای
-
و...
انتخاب میان انواع پیچ و رولپلاک نما
هر کدام از این پیچ‌ها و رولپلاکها دارای ویژگی‌های خاصی هستند و انتخاب میان آن‌ها منوط به نوع و جنس سنگ می‌باشد. غالبا برای اسکوپ نمای ساختمان از پیچ چوب یا اصطلاحا گالوانیزه زرد استفاده می‌شود. در بسیاری از مواقع پیچ‌های مذکور چینی، مقرون به صرفه و بسیار کاربردی می‌باشند.
انتخاب میان انواع پیچ و رولپلاک نما
پروسه‌ی انجام پیچ و رولپلاک سنگ نما
یکی از مهم‌ترین نقاط قوت روش پیچ و رولپلاک نما این است که برای اسکوپ نما نیازی به داربست نیست. بلکه راپل کارها (کسی که با طناب و در ارتفاع کار می‌کند) از طریق طناب این کار را انجام می‌دهند. از همین رو میزان تسلط آن‌ها بر کل نمای ساختمان بیشتر است، ضمن این که امنیتشان نیز کاملا تضمین می‌گردد.
در ابتدا باید فواصل مناسب برای پیچ و رولپلاک را مشخص کرد. سپس از یک دریل معمولی برای سوراخ کردن سنگ نما استفاده می‌شود. زمانی که مته دریل به بتن رسید باید با کمک یک دریل چکشی با دقتی بالا بتن را سوراخ کرد. حال رولپلاک وارد سوراخ ایجاد شده می‌گردد و در نهایت نیز با پیچ محکم می‌شود.
برای این که کار ظاهر بهتری داشته باشد مقداری بتونه همرنگ با نما را روی مقطع پیچ‌ها می‌زنند تا کمتر دیده شوند.
در شرایط عادی پیچ‌های 5 یا 6 سانتی‌متری به خوبی می‌توانند انبساط و استحکام سنگ‌ها را تضمین کنند. از همین رو در اکثر ساختمان‌ها از این پیچ‌ها استفاده می‌شود.
پیچ و رولپلاک پس از تخریب بخشی از نما
اکثر افراد، پس از تجربه ریزش نمای ساختمانشان نسبت به پیچ و رولپلاک آن اقدام می‌کنند. پروسه انجام کار در نماهای آسیب دیده نیز مانند سایر نماها می‌باشد با این تفاوت که بخش ریزش کرده نیاز به ترمیم دارد. لذا در وهله‌ی نخست لازم است که منطقه بدون نما کاملا پاک‌سازی شود. سپس با کمک فرز شکاف‌هایی در بخش مورد نظر ایجاد و با موادی همچون پودر سنگ، چسب مخصوص سرامیک و یا سیمان سفید پر می‌شوند. مجریان کار پس از نصب سنگ جدید از پیچ 8 سانتی‌متری برای اسکوپ سنگ‌ها استفاده می‌کنند. علت انتخاب پیچ نمای ساختمان بلندتر این است که نمای قدیمی نشان داده که در معرض ریزش است و بایستی سطح استحکام آن را به مراتب بالاتر برد.
تناسب پیچ نما و نوع سنگ
فاصله مناسب پیچ‌ها از یکدیگر
یک باور غلط در مورد پیچ و رولپلاک نما این است که هر چقدر تعداد پیچ‌های به کار رفته در کار بیشتر باشد استحکام نما نیز بالاتر خواهد رفت. این در حالی است که ایجاد سوراخ‌های بیش از حد در سنگ‌ها باعث سستی روز افزون نما خواهد شد. استانداردهایی برای تعیین فاصله وجود دارد که تکنسین‌ها کاملا با آن‌ها آشنایند. به طور مثال در سنگ‌هایی با عرض 40 و طول 1 متر (و بیشتر) پیچ‌ها در فاصله 50 سانتی‌متری از یکدیگر نصب می‌شوند. با کم شدن عرض سنگ فاصله پیچ‌ها بیشتر خواهد شد.
انتخاب یک پیمانکار مناسب
کارفرمایانی که به دنبال انجام عملیات پیچ و رولپلاک ساختمان می‌باشند ترجیحا یک پیمانکار با سابقه‌ی و با عملکرد بالا انتخاب نمایند. پیش از شروع کار متخصصان این حوزه باید از نمای ساختمان بازدید و یک سری نکات مهم را به شما گوشزد کنند. ضمن این که از همان ابتدا می‌توان از شرکت مورد نظر خواست که زمان مورد نیاز پروژه را برای شما تخمین بزند. توجه داشته باشید که ظرافت و دقت در این کار بسیار مهم است. چرا که کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند منجر به ترک خوردگی نما و از ریخت افتادن نمای کلی گردد.
برخی از پیمانکاران خدماتی همچون بتونه و ترمیم نما را نیز انجام می‌دهند و ظاهری نو، زیبا و مستحکم را به ساختمان مورد نظرتان می‌بخشند. توجه داشته باشید که پیمانکاران هم می‌توانند حقیقی و هم حقوقی باشند. در صورت استخدام پیمانکار حقیقی، در تخصص و مهارت او حساسیت بیشتری به خرج دهید. به طور مثال بخواهید که کارهای قبلی خود را به شما نشان دهد.
استفاده از دریل مناسب
فرد یا افرادی که پیچ و رولپلاک نمای ساختمان را انجام می‌دهند باید از تجهیزات مناسبی استفاده نمایند. مهم‌ترین ابزار در این کار نیز همان دریل‌ها می‌باشند. دریل باید دیمر داشته باشد. دیمر این امکان را به اپراتور دستگاه می‌دهد تا چرخش و ضربه‌ها را به شکل موثرتری کنترل کند. استفاده از دریل نامناسب، به سنگ‌ها مخصوصا آن‌هایی که کیفیت پایینی دارند آسیب زیادی وارد خواهد کرد.
تناسب پیچ نما و نوع سنگ
استفاده از 4 نوع متریال در نمای ساختمان‌ها رایج است:
-
سنگ تراورتن: سنگ تراورتن این روزها بسیار متداول و برای پیچ و رولپلاک نما بسیار مناسب می‌باشد.
-
گرانیت: گرانیت نیز یکی از متریال‌های قدیمی، باسابقه و مستحکم است که به خوبی به اسکوپ نما جواب می‌دهد.
-
مرمریت: این سنگ‌ها دارای کیفیت‌های مختلفی هستند. هر چقدر درصد آهک آن‌ها بیشتر شود کار نیز به مراتب سخت‌تر خواهد بود.
-
سرامیک: برای پیچ نمای سرامیکی باید از روش‌های ویژه‌ای بهره برد (در ادامه خواهیم گفت).
پیچ و رولپلاک نمای سرامیکی
سرامیک‌ها به سبب ضخامت بسیار کمی که دارند در مقابل فشار دریل تاب نمی‌آورند. از همین رو افراد برای اسکوپ چنین نماهایی بر روی بند سرامیک‌ها، سوراخ ایجاد می‌کنند. ضمن این که بین پیچ و سرامیک نیز از واشر استفاده می‌شود تا سطح اتکا افزایش یابد. در این روش روی مقطع پیچ‌ها رنگ روغنی می‌زنند.
پیچ و رولپلاک نمای سرامیکی
اندازه مناسب پیچ‌ها
در بخش قبلی هم مقداری در مورد اندازه پیچ‌ها صحبت کردیم اما به طور کلی انتخاب سایز مناسب پیچ تا حد زیادی به تشخیص پیمانکار و نوع سنگ و ملات بستگی دارد. معمولا برای سنگ‌هایی با ضخامت 1.5 سانتی‌متر پیچ‌هایی با طول 6 سانتی‌متر انتخاب می‌شود. با بالا رفتن ضخامت سنگ و ملات سایز پیچ نیز بیشتر خواهد شد. به نحوی که سنگ‌های 2.5 سانتی به پیچ‌های 8 سانتی‌متری نیاز دارند.
