اصول طراحی باغ ژاپنی | پلان باغ ژاپنی | گیاهان باغ ژاپنی

باغ‌های ژاپنی باغ‌های سنتی هستند که بیش از دو هزار و پانصد سال قدمت دارند. طراحی این باغ‌ها بر اساس اصول و عقاید کشورهای آسیای شرقی (به خصوص ژاپنی) یعنی استفاده حداکثری از المان‌های طبیعی و احترام به طبیعت شکل می‌گیرد. در این باغ طبیعت و معماری در برابر هم قرار نگرفته‌اند بلکه در کنار یکدیگر و مکمل هم هستند.

این سبک باغ به نوعی نمادی از زیبایی و قدرت طبیعت در جامعه صنعتی امروز است که در ایران هم به تازگی شناخته شده و طرفداران بسیار پیدا کرده است. در واقع باغ ژاپنی نام سبکی خاص از باغ‌سازی است که در آن از عناصر موجود در طبیعت به نحو شگرفی استفاده می‌شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا به چگونگی تاثیر این عناصر و اصول طراحی در شکل‌گیری باغ‌های ژاپنی بپردازیم.

فلسفه باغ ژاپنی

بر اساس فلسفه‌های تائو، بودیسم و شینتو، تمام باغ‌های ژاپنی برای فکرها عمیق فلسفی طراحی می‌شوند. هنرمندان در ساخت این نوع باغ‌ها به ترکیبی ناب از زیبایی طبیعت و نبوغ و ذوق آدمی در جهت پرواز روح متعالی انسان دست یافته‌اند.

باغ ژاپنی بهترین و زیباترین فضا برای خلوت و تفکر عمیق

معماری متفاوت و ویژه باغ ژاپنی فضایی طبیعی برای تفکر

اصول طراحی باغ ژاپنی

اصول طراحی باغ ژاپنی به این صورت است که ابتدا زمین و آب موجود را در نظر گرفته و سپس مکان‌های طبیعی زیبایی که در خاطره و ذهن نقش بسته است یادآورده می‌شوند. از دیگر اصول این باغ‌ها به عنوان نمادی از نمایش جهان در یک فضای محدود پرورش مینیاتوری درختان است.

معماری بکر و زیبا باغ ژاپنی با ترکیب عناصر طبیعی با سازه‌های انسانی به فرم‌های ارگانیک

عناصر باغ ژاپنی

معماری باغ ژاپنی متفاوت از آنچه در طراحی باغ‌های غربی می‎‌بینیم است. ژاپنی‌ها همیشه رابطه روحانی با سرزمین خود داشته‌اند و معتقدند که روحشان با سرزمینی که در آن زندگی می‌کنند در تعامل است. به همین منظور در طراحی باغ ژاپنی از عناصر طبیعی استفاده می‌کنند.

سنگ و صخره

صخره در هر دو مکتب مربوط به ادیان چین و ژاپن و داستان‌های اساطیری این دو کشور جایگاه مهمی دارد. از این رو در همه سبک‌های باغ ژاپنی استفاده از سنگ مرسوم است.

وجود سنگ و صخره در منظرهای ژاپنی نمادی از ماندگاری است.

تیپ سنگ‌های مورد استفاده شامل سنگ‌های عمودی بلند، عمودی کوتاه، قوسی و طاق‌دار و شکل‌های مختلف در سنگ‌های افقی است که آن‌ها را در گروه‌های سه، پنج و حتی هفت‌تایی (به تعداد فرد) نصب می‌کنند. مهم‌ترین مسئله در طراحی باغ ژاپنی طریقه و محل قرارگیری سنگ‌ها است. سنگ‌ها باید به نحوی درون زمین قرار بگیرند که بازدیدکنندگان تصور کنند این سنگ‌ها همیشه در آن نقطه قرار داشته‌اند.

از شن نیز در اطراف جریان آب استفاده می‌شود که احساس ساحل را به بیننده القا می‌کند.

استفاده از شن و سنگ در طراحی باغ ژاپنی

استفاده از ترکیب شن و سنگ در معماری باغ ژاپنی

آب 

سختی سنگ و لطافت آب مکمل یکدیگر هستند و استفاده از این دو عنصر در کنار هم احساس آرامش را در بیننده بیدار می‌کند.

آب نمایانگر دریاست و حرکت آن گذر زمان را نشان می‌دهد. آب را در باغ‌های ژاپنی می‌توان به صورت واقعی در استخرها و دریاچه‌ها , آبنماها و یا نمادین با استفاده از مواد شنی پهن شده نشان داد. معمولاً طراحی باغ ژاپنی به شکلی است که در آن ۲ یا چند دریاچه یا حوضچه وجود دارد که به وسیله کانال‌های کوچک به هم متصل شده‌اند. به این ترتیب جریان آب در تمامی باغ دیده می‌شود.

جهت جریان در باغ ژاپنی همواره از بالا به پایین هست،  پس فواره در باغ ژاپنی معنایی ندارد.

وجود آب به صورت برکه یا دریاچه نمادی از طبیعت در پلان باغ ژاپنی

پل‌ها 

 پل در فرهنگ ژاپنی به معنای راهی است که به سمت بهشت و فناناپذیری می‌رود. به همین دلیل در طراحی باغ‌های ژاپنی از پل‌هایی استفاده می‌شود که بخش‌های مختلف باغ را به هم متصل می‌کنند. این پل‌ها بیشتر از جنس چوب و یا سنگ ساخته می‌شوند.

پل‌های رابط بین فضاها در باغ ژاپنی

وجود پل‌های سنگی در معماری باغ ژاپنی

حصار یا مرزهای جداکننده و دروازه از دیگر عناصر تشکیل دهنده این باغ‌ها هستند.

وجود دروازه‌های شاخص و چشم‌نواز در طراحی باغ ژاپنی

عناصر جداکننده چوبی و طبیعی در معماری باغ ژاپنی

مشخصات باغ ژاپنی

• هرگوشه از باغ به صورت سمبلیک نمایانگر قسمتی از طبیعت است.
• طریقه سنگ چینی مخصوص و بر اساس اعتقادات مذهبی ژاپنی‌هاست.
• استفاده از سنگ‌های قلوه‌ای و چندضلعی و نامنظم که شکل آن‌ها گاهی دارای معنا و مفهوم خاصی است.
• وجود جریان آب و جوی و پل‌های قوس‌دار ظریف
• ابعاد اکثر گیاهان نسبت به باغ‌های دیگر کوچکتر است.
• فواصل سنگ‌ها و باغچه‌ها و درختان بر اساس معیارهای مذهبی و فرهنگی آن‌ها استوار است.
• وجود پستی و بلندی‌های کم ارتفاع به صورت تپه
• تمیزی باغ‌ها همواره یکی از اصول اصلی آن‌هاست.

تاکید روی طبیعت در طراحی پلان باغ‌ ژاپنی

استفاده از المان‌های طبیعی در معماری باغ ژاپنی

گیاهان باغ ژاپنی

در باغ ژاپنی گیاهان و پوشش‌گیاهی اهمیت زیادی دارد. در طراحی باغ ژاپنی به طور عمده از گیاهان سبز با اشکال، اندازه‌ها و بافت‌های مختلفی استفاده می‌شود. وجود درختان، درختچه‌های گل‌دار، چمن‌ها، قارچ‌ها و ... در اندازه‌ها و بافت‌های مختلف تنوع گیاهی در باغ ایجاد می‌کنند.

دو نوع درخت مانند درخت آلو و گیلاس که شکوفه‌های زیبایی دارند و در زمستان عاری از برگ هستند و درختان مانند کاج که همیشه و در هر فصلی سبز می‌باشند در باغ‌های ژاپنی دیده می‌شوند.

وجود درختچه‌ها و شکوفه‌های رنگی در باغ ژاپنی

تنوع در انتخاب گیاهان مینیاتوری در طراحی باغ ژاپنی

ویژگی باغ ژاپنی

در ادامه پنج ویژگی اصلی در طراحی این نوع باغ‌ها را به اختصار توضیح خواهیم داد.

• عدم تقارن

  • همه باغ‌های ژاپنی دارای طراحی نامتقارن هستند. چون به طور ذاتی هیچ خط مستقیم یا اشکال هندسی در منظرهای طبیعی وجود ندارد، و فقط خطوط منحنی دیده می‌شود.

• تعادل

  • اصول زیادی وجود دارد که به کمک یکدیگر برای ایجاد تعادل در باغ ژاپنی کار خواهند کرد.

• اقتباس از طبیعت

  • اصلی‌ترین عنصر اقتباسی باغ‌های ژاپنی، طبیعت است. در باغ‌های ژاپنی در کنار یک کوه، یک درخت قدیمی یا یک معبد، نمونه‌هایی از مناظر طبیعی اقتباس شده است که می تواند زمینه‌ای عالی برای محوطه‌سازی باشد.

• محوطه

  • بسیاری از باغ‌های ژاپنی از داخل ساختمان یا یک خانه دیده می‌شوند. یک پنجره بزرگ که به یک باغ باز می‌شود می‌تواند به عنوان یک قاب عکس خوش منظره عمل کند. در این باغ‌ها تلاش بر ترکیب فضای زندگی و باغ و مرتبط ساختن این دو با هم است.

• نمادگرایی

  • سنگ‌های بزرگ نماد تپه‌ها، کوه‌ها و جزایر
  • باغ‌های سنگی و شنی نمادی از امواج اقیانوس و دریاها
  • کاج‌ها، گیلاس ژاپنی و درختان آلو نشانه قدرت و استقامت
  • استخرها نمادی از دریاها و دریاچه‌های واقعی و افسانه‌ای

معماری خاص و زیبا باغ ژاپنی

طراحی باغچه ژاپنی

بسیاری از طراحان معتقداند چیزی در طراحی آسیای شرقی وجود دارد که به انسان آرامش می‌دهد. شاید این آرامش نشأت گرفته از فلسفه ژاپنی و نگاه آن‌ها به اصول زندگی است که قدمتی چند هزار ساله دارد. شاید هم این آرامش تاثیر پذیرفته از نزدیکی سبک زندگی ژاپنی با عناصر طبیعی و توپوگرافی منطقه باشد که آن‌ها را در تمام جنبه‌های زندگی منحصر بفرد و صاحب نظر کرده است. دلیل این امر هر چه که باشد، فرهنگی را شکل داده که برای طبیعت احترام بسیار زیادی قائل است و منبع اصلی آرامش خود را زیبایی همین عناصر می‌داند. در نتیجه جای تعجبی نیست که تزئین باغچه به سبک ژاپنی طرفداران زیادی داشته باشد چرا که قطعا یکی از بهترین مناظر را در حیاط منزلمان ایجاد می‌کند.

بهترین و جدیدترین مدل طراحی باغچه به سبک باغ ژاپنی در حیاط خانه

طراحی زیبا و منحصر به فرد باغچه ژاپنی در حیاط خانه

اجرای باغ ژاپنی

اجرای این نوع باغچه‌ در منزل نیاز به تخصص در زمینه معماری و مهارت در اجرا و فضاسازی دارد.اگر دوست‌دار این سبک از محوطه‌سازی در خانه خود هستید شرکت‌های مشاور جهت راهنمایی و اجرای فضای سبز وجود دارند که می‌توانند به صورت حرفه‌ای شما را در این زمینه راهنمایی کنند.

اجرای زیبا و حرفه‌ای باغچه ژاپنی در حیاط خانه

اجرای زیبا و خاص باغ ژاپنی در محوطه جلوی ویلا

استفاده از عنصر سنگ، آب و طبیعت در اجرای باغ ژاپنی

سخن اخر

در این مقاله به معرفی باغ‌های ژاپنی و عناصر طبیعی که در آن‌ها استفاده می‌شود پرداختیم. همانطور که در بالا اشاره شد طراحی باغ ژاپنی در ارتباط تنگاتنگ با طبیعت انجام می‌شود که همین موضوع شبب شده تا این سبک باغ‌ها در ایران نیز طرفداران بسیار زیادی پیدا کند و از این طرح در محل‌های مختلف عمومی و خصوصی استفاده شود. نظرات خود را در باره استفاده از باغ ژاپنی در محل زندگی خود برای ما در کامنت بنویسید.