در قدیم ملات سفت و محکمی برای ساختن بناهای عظیم مورد‌استفاده قرار می‌گرفت که به آن ساروج می‌گفتند. ساروج به واسطه ترکیبات منحصربه‌فرد از استحکام فوق‌العاده‌ای برخوردار است که این موضوع تخریب آن را به کار دشواری تبدیل می‌کند. استفاده از روش‌های سنتی و نوین از جمله راهکارهای موثر برای تخریب این ملات مستحکم هستند. در این مطلب، به معرفی ۵ روش برای تخریب ساروج می‌پردازیم. همچنین به نکاتی در مورد تهیه تجهیزات ایمنی ضروری اشاره می‌کنیم تا با رعایت آن‌ها آسیب‌های ناشی از تخریب این ملات مستحکم را به حداقل برسانید.
۱. تخریب ساروج با استفاده از روش نیروی انسانی و ابزارهای حفاری سنگین
استفاده از نیروی انسانی و ابزارهای حفاری سنگین یک روش تخریب ساروج سنتی محسوب می‌شود. در این روش افراد به کمک ابزارهایی همچون تیشه، کلنگ و بیل اقدام به کنده‌کاری و تخریب ساروج می‌کنند، اما استفاده از این روش ممکن است، آسیب‌های جدی به افراد وارد کند. به‌علاوه، با استفاده از روش سنتی به‌کارگیری نیروی انسانی برای تخریب این ملات مستحکم، لرزش‌های فراوانی در سازه‌ها ایجاد می‌شود.
این لرزش‌ها در سازه‌های قدیمی با احتمال سقوط بخشی از آن‌ها همراه خواهد بود؛ بنابراین استفاده از تجهیزات ایمنی ضروری همچون کفش ایمنی ضد ضربه برای کاهش آسیب‌ها در این روش بسیار حیاتی است. این کفش‌ها رویه ضد‌ضربه و محکمی دارند که به‌خوبی از پاها در برابر سقوط اجسام محافظت می‌کند. ضمنا داشتن سرپنجه‌های کامپوزیت یا فولادی، این مدل کفش را از سایر مدل‌های کفش ایمنی متمایز کرده است.
۲. روش تخریب ساروج با ابزارهای مکانیکی همچون چکش، دریل و اره
با پیشرفت تکنولوژی روش‌های نوینی برای تخریب ساروج شکل گرفتند. روش‌هایی که در مقایسه با روش‌های سنتی، کارآمدتر بودند و با سرعت و دقت بیشتری انجام می‌شدند. روش مکانیکی، از جمله روش‌های نوین تخریب این ملات مستحکم محسوب می‌شود که در آن ابزارهایی همچون چکش برقی یا دیزلی، دریل و چکش‌های سنگین در این روش تخریب ساروج مورد‌استفاده قرار می‌گیرند؛ البته کار با چنین ابزارهایی مستلزم رعایت نکات ایمنی است و افراد یا کارگران حاضر در پروژه باید تجهیزات ایمنی ضروری را همراه داشته باشند.
ازآنجایی‌که احتمال فراوانی وجود دارد که براثر از بین رفتن ساروج توسط هیلتی یا همان چکش برقی، تکه‌هایی از آن به اطراف پرتاب شود، استفاده از تجهیزات ایمنی برای کاهش آسیب‌دیدگی‌ها امری حیاتی خواهد بود. به‌عنوان مثال از جمله تجهیزات ایمنی ضروری در هنگام تخریب ساروج شیلد محافظت صورت است که با حفاظت از کل یا بخشی از صورت، احتمال آسیب‌دیدگی افراد یا کارگران از این ناحیه را به حداقل می‌رساند. این نوع تجهیزات ایمنی فردی مدل‌های مختلفی دارد که متناسب با نیاز خود می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
۳. استفاده از مواد شیمیایی؛ روشی ایمن اما زمان‌بر برای تخریب ساروج
گروهی از مواد و ترکیبات شیمیایی برای تخریب ساروج کاربرد دارند که به‌عنوان حلال‌های این ملات مستحکم نیز شناخته می‌شوند. استفاده از این روش تخریب ساروج ایمنی بیشتری نسبت به روش مکانیکی دارد؛ اما بسیار زمان‌بر است. همچنین برای حل کردن این ملات مستحکم از اسیدهای قوی همچون اسید کلریدریک یا اسید سولفوریک می‌توان استفاده کرد.
این اسیدها پیوندهای درونی ساروج را تضعیف و سپس شکننده‌تر می‌کنند تا کار تخریب آن راحت‌تر انجام شود. البته هنگام استفاده از این روش، حتما از تجهیزاتی ایمنی ضروری مناسبی برای کاهش میزان آسیب‌دیدگی‌ها استفاده کنید. از جمله تجهیزات ایمنی مناسب برای این روش می‌توان به عینک ایمنی، ماسک تنفسی و دستکش اشاره کرد که به‌خوبی از بدن در برابر آسیب‌های مواد شیمیایی محافظت می‌کنند.
۴. تخریب حرارتی ساروج؛ روش مناسب از بین بردن ساروج‌های ضخیم
تغییرات ناگهانی دما به دلیل اینکه به ترک خوردن یا از هم پاشیدن ساروج کمک می‌کند، به‌عنوان روشی مناسب برای از بین بردن این ملات مستحکم شناخته می‌شود. روش حرارتی از‌جمله راهکارهایی برای ایجاد تغییرات دمایی است که در آن از گرما برای تخریب ساروج استفاده می‌شود. به‌دلیل ویژگی منحصربه‌فرد این روش، استفاده از آن برای تخریب ساروج‌های ضخیم بسیار مناسب است؛ البته استفاده از روش حرارتی برای از بین بردن این ملات مستحکم ممکن است به سازه‌های اطراف آن آسیب بزند. از جمله لوازمی که برای تخریب ساروج به روش حرارتی مورد‌استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به تفنگ‌های حرارتی اشاره کرد که تا حد خوبی گرمای لازم برای از بین رفتن این ملات مستحکم را تامین می‌کنند.
۵. استفاده از دستگاه‌های برش و تخریب؛ روش از بین بردن ساروج در ایمن‌ترین حالت ممکن
از جمله دیگر روش‌های نوین برای تخریب ساروج، استفاده از دستگاه‌های برش و تخریب است. دستگاه‌هایی همچون چکش تخریب و اره بیشتر در این روش مورد‌استفاده قرار می‌گیرند و این ملات مستحکم را به قطعات کوچک خرد می‌کنند. همچنین این روش تخریب ساروج برای از بین بردن این ملات مستحکم بسیار زمان‌بر بوده و به دلیل احتمال بروز حوادث فراوان، افراد یا کارگران حاضر در پروژه تخریب ساروج باید تجهیزات ایمنی ضروری را با خود همراه داشته باشند.
دستگاه دیگری که در این روش برای از بین بردن ساروج مورد‌استفاده قرار می‌گیرد، دستگاه اسپلیتر یا کات مرتار (cut-mortar) است. عملکرد این دستگاه، ایجاد فشار در داخل این ملات مستحکم است که این کار به ایجاد سوراخ‌هایی در آن منجر می‌شود. سپس، جک‌های دستگاه در این سوراخ‌ها قرار می‌گیرند و به روشی سریع و مطمئن به از بین رفتن ساروج کمک می‌کنند. ضمنا تخریب ساروج با استفاده از این دستگاه حدود ۲ الی ۵ دقیقه طول می‌کشد که از این نظر در مقایسه با سایر روش‌ها، برتری دارد.
در زمان تخریب ساروج از اهمیت تجهیزات ایمنی غافل نشوید!
در این مطلب به معرفی روش‌هایی همچون استفاده از ابزارهای حفاری سنگین توسط نیروی انسانی، روش مکانیکی و استفاده از ابزارهایی همچون چکش برقی یا دیزلی، استفاده از مواد شیمیایی، تغییرات دمایی ناگهانی از طریق روش حرارتی و به‌کارگیری دستگاه‌های برش و تخریب به‌عنوان روش‌های موثر برای تخریب ساروج پرداختیم. همچنین با بررسی مفصل هریک از این روش‌ها به نکاتی در ارتباط با نحوه استفاده از آن‌ها اشاره کردیم.
البته به دلیل تنوع بالای این روش‌ها، باید همه موارد و نکات مربوط به روش‌های مختلف تخریب این ملات مستحکم را درنظر بگیرید تا بهتر بتوانید روش متناسب با نیاز خود را انتخاب کنید. ازآنجایی‌که استفاده از هر روش تخریب ساروج سیاه با احتمال بروز حوادثی خاص همراه خواهد بود، تهیه تجهیزات ایمنی ضروری برای کلیه افراد و کارگران حاضر در پروژه ضروری است. با این کار، احتمال آسیب‌دیدگی به میزانی چشمگیر کاهش پیدا می‌کند و افراد با اطمینان خاطر بیشتری کار تخریب را انجام می‌دهند.
